Símenntun og atvinnulífið

“Símenntunarmiðstöðvar um land allt starfa í nánu samstarfi við atvinnulífið með námskeiðum af ýmsum toga og heildstæðu námi sem skipulagt er með fyrirtækjunum. Í framtíðinni munum við sem störfum að símenntun og fullorðinsfræðslu án efa beina sjónum okkar í ríkari mæli að því að auka hæfni fólks til þess að takast á við fjölbreytt störf á vinnumarkaði. Til þess höfum við ýmsar leiðir, t.d. raunfærnimat sem hefur gengið almennt mjög vel og verið mikilvægur þáttur í því að draga fram kunnáttu og reynslu fólks og jafnframt að ýta undir að það sæki sér aukna þekkingu.

Símenntunarmiðstöðvar hafa nýverið hafið vinnu við svokallaðar hæfnigreiningar starfa á vinnumarkaði. Aðferðina hefur Fræðslumiðstöð atvinnulífsins þróað í nánu samstarfi við atvinnulífið og er ætlunin að byggja upp gagnabanka um störf á vinnumarkaði, í hverju þau felast og þá hæfni sem starfsmenn þurfa að búa yfir. Með þessu er farið inn á nýja og áhugaverða braut í góðri samvinnu við atvinnulífið og bind ég miklar vonir við þessa vinnu. Við hjá símenntunarmiðstöðvunum höfum langa reynslu af því að þarfagreina vinnustaði og setja upp fræðsluáætlanir í samstarfi fyrir þá. Út úr þessari vinnu hefur margt jákvætt komið og við tengjum okkur með þessum hætti við atvinnulífið og bjóðum upp á fræðslu sem starfsmennirnir sjálfir óska eftir. Ég tel þó að við þurfum að gera betur í að ná til minni fyrirtækja og þar gæti verið til árangurs fallið að mynda klasa þeirra um ákveðna fræðslu.

Mikilvægt er að ná til sem flestra með fræðslu því staðreyndin er sú að það er atvinnulífinu kostnaðarsamt ef starfsfólk hefur ekki þá færni og hæfni sem það þarf í sínum störfum. Slíkt getur leitt til óeðlilega mikillar starfsmannaveltu sem þegar upp er staðið er atvinnulífinu og þjóðfélaginu mjög dýrt. Ég geri mér ekki grein fyrir því að hve miklu leyti stjórnendur fyrirtækja eru að hugsa um fræðslumál dags daglega. Það er hins vegar mitt mat að sjaldan eða aldrei hafi verið eins mikilvægt fyrir atvinnulífið að horfa til símenntunar starfsmanna og einmitt nú, einfaldlega vegna þess hversu hraðar breytingar eru á öllum sviðum þjóðfélagsins. Í því liggur styrkur símenntunarmiðstöðvanna að tengja saman atvinnulífið og skólasamfélagið með tiltölulega einföldum hætti. Við eigum auðvelt með að laga námskeið að þörfum atvinnulífsins og sömuleiðis setjum við upp nám inni á vinnustöðunum, sé þess óskað. Og það ber að undirstrika að nútíma fjarskiptatækni gerir það að verkum að símenntunarmiðstöðvarnar starfa náið saman að ýmsum verkefnum, sem kemur bæði einstaklingum og fyrirtækjum til góða.

Ítrekað verðum við þess áskynja að stjórnendur fyrirtækja gera sér ekki grein fyrir að drjúgan hluta kostnaðar við fræðslu starfsmanna eiga þau rétt á að fá endurgreiddan úr starfsmenntasjóðum, enda hafa þau greitt iðgjöld til þeirra. Vefsetrið attin.is vísar veginn í þessum efnum og veitir mikilvægar upplýsingar um hvernig styrkjamálum er háttað. Símenntunarmiðstöðvarnar hafa einnig leiðbeint fyrirtækjum um þær leiðir sem þeim eru færar til að sækja sér styrki úr starfsmenntasjóðum. Í þessu sambandi ber að nefna að ýmist eru fyrirtæki styrkt beint frá viðkomandi starfsmenntasjóði eða þau sækja um lækkun á iðgjöldum til viðkomandi sjóðs, enda sé lögð fram fræðsluáætlun fyrir starfsmenn fyrirtækjanna.

Margt í símenntunarmálum á Íslandi er mjög vel gert en engu að síður er mikilvægt að stjórnvöld myndi heildstæða stefnu  um hvert við viljum og ætlum okkur að stefna í þessum málum á næstu árum. Stjórnvöld í Noregi hafa mótað sér skýra stefnu í símenntun og hæfniuppbyggingu vinnumarkaðarins til næstu fjögurra ára og samkvæmt henni er markvisst unnið. Að mínu mati þurfa hérlend stjórnvöld að fara að dæmi frænda okkar Norðmanna í því að móta sér langtímastefnu og spyrja sig þeirrar stóru spurningar; hvaða hæfni viljum við byggja upp á vinnumarkaði á næstu árum? Ég tel ótvírætt að við þurfum meiri samhæfingu og samtal til þess að stilla saman strengi og stefna öll í sömu átt. Þessu tengt tel ég brýnt að við endurskoðun laga um framhaldsfræðslu, sem nú er unnið að, verði símenntunarmiðstöðvum gert kleift að víkka út starfsemi sína. Núna þjóna þær lögum samkvæmt fyrst og fremst fólki sem hefur ekki lokið formlegri framhaldsskólamenntun. Í mínum huga væri það mikið framfaraspor ef símenntunarmiðstöðvarnar gætu með skilvirkari hætti þjónað fólki sem hefur lokið stúdentsprófi, því fjölmargir sem hafa stúdentspróf þurfa ekkert síður á að halda bæði færniuppbyggingu og náms- og starfsráðgjöf.”